來(lái)說(shuō)文解字

來(lái)

周所受瑞麥來(lái)麰。一來(lái)二縫，象芒朿之形。天所來(lái)也，故爲(wèi)行來(lái)之來(lái)?！对?shī)》曰：「詒我來(lái)麰。」凡來(lái)之屬皆從來(lái)。

來(lái)說(shuō)文解字注

周所受瑞麥來(lái)麰也。

段注：也字今補(bǔ)?！对?shī)正義》此句作周受來(lái)牟也五字?！吨茼灐罚涸r我來(lái)麰。箋云：武王渡孟津。白魚躍入王舟。出涘以燎。後五日?；鹆鳡?wèi)烏。五至。以穀俱來(lái)。此謂遺我來(lái)牟。書說(shuō)以穀俱來(lái)。云穀紀(jì)后稷之德?！景础俊多嵐{》見(jiàn)《尙書?大誓》《尙書》旋機(jī)鈐合符后。詩(shī)云來(lái)牟，書云穀。其實(shí)一也。下文云：來(lái)麰，麥也。此云瑞麥來(lái)麰。然則來(lái)麰者，以二字爲(wèi)名。《毛詩(shī)傳》曰：牟，麥也。當(dāng)是本作來(lái)牟，麥也。爲(wèi)許麰下所本。後人刪來(lái)字耳。古無(wú)謂來(lái)小麥，麰大麥者。至《廣雅》乃云麳小麥，??大麥。非許說(shuō)也?！秳⑾颉穫髯麽嶞E?！段???典引》注引《韓詩(shī)內(nèi)傳》。貽我嘉??。薛君曰：??，大麥也。與趙岐《孟子》注同。然韓傳未嘗云來(lái)小麥。

段注：二麥一夆，各本作一來(lái)二縫。不可通。惟思文《正義》作一麥二夆。今定爲(wèi)二麥一夆。夆卽鏠字之省。許書無(wú)峯。則山耑字可作夆。凡物之標(biāo)末皆可偁夆。夆者，朿也。二麥一夆爲(wèi)瑞麥。如二米一稃爲(wèi)瑞黍。葢同夆則亦同稃矣?！稄V韻》十六咍引《埤蒼》曰：?麰之麥。一麥二稃。周受此瑞麥。此一二?字亦是互譌。二麥一稃。亦猶異畮同穎，雙觡共柢之類。其字以從象二麥，以巿象一芒。故云象其芒朿之形。洛哀切。古音在一部。

段注：自天而降之麥。謂之來(lái)麰。亦單謂之來(lái)。因而凡物之至者皆謂之來(lái)。許意如是。猶之相背韋之爲(wèi)皮韋，朋鳥之爲(wèi)朋攩，鳥西之爲(wèi)東西之西，子月之爲(wèi)人偁，烏之爲(wèi)烏呼之烏。皆引伸之義行而本義廢矣。如許說(shuō)，是至周初始有來(lái)字。未詳其恉。

段注：今《毛詩(shī)》詒作貽。俗字也。麰作牟。古文假借字也。

來(lái)說(shuō)文系傳

周所受瑞麥來(lái)麰。一來(lái)二縫象其芒朿之形。天所來(lái)也，故為行來(lái)之來(lái)。《詩(shī)》曰：「貽我來(lái)麰。」凡來(lái)之屬，皆從來(lái)。

鍇注：臣鍇曰：「今小麥也。」